โรคพยาธิในสุนัขและแมวสามารถติดต่อถึงคนได้หลายชนิด บางชนิดก่อความรุนแรงถึงขันเสียชีวิตได้
1. พยาธิตัวกลม Ascariasis
เป็นพยาธิที่สำคัญมากในลูกสุนัข และ แมว รูปร่างคล้ายไส้เดือน ตัวกลม ความยาวประมาณ10ซม. สุนัขโตมีภูมิต้านทานต่อพยาธิ และขับพยาธิออกมาได้ สามารถพบพยาธิตัวอ่อนแทรกตามเนื้อเยื่อของร่างกายแม่สุนัข เมื่อลูกอ่อนดูดนมไปติดพยาธิจากแม่ และตัวอ่อนจะเจริญเป็นพยาธิตัวแก่ในทางเดินอาหาร ระยะเวลาที่ลูกสัตว์ได้รับตัวอ่อนพยาธิจนเติบโตเต็มวัย ตรวจพบไข่พยาธิในอุจจาระของสัตว์ใช้เวลาประมาณ 4-5 สัปดาห์
การติดต่อถึงคน
- การรับประทานอาหารที่มีตัวอ่อนพยาธิปนเปื้อน
- เล่นกับสัตว์เลี้ยงในสนามที่มีมูลถ่ายอยู่ จะมีโอกาสได้รับไข่พยาธิ
- อุ้มลูกสุนัขเล่น ไข่พยาธิจะติดมือผู้อุ้ม
- การหยิบอาหารรับประทาน โดยไม่ล้างมือให้สะอาดจะติดพยาธิโดยบังเอิญ
อาการในคนที่ติดพยาธิ
เมื่อไข่พยาธิแตกเป็นตัวอ่อนเคลื่อนที่แทรกไปตามอวัยวะภายใน
- ทำให้เกิดการอักเสบตามอวัยวะต่างๆ
- เกิดโรคภูมิแพ้ที่ผิวหนัง
- การเคลื่อนที่ของตัวอ่อนพยาธิตัวกลมไปที่ตาอาจทำให้ตาบอดได้
การจัดการพยาธิตัวกลม
- ควรถ่ายพยาธิเมื่อลูกสุนัขอายุครบ2-3สัปดาห์ ถ่ายพยาธิซ้ำตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
- สุนัขตั้งท้องควรถ่ายพยาธิเช่นเดียวกันได้แก่ ก่อนการผสมพันธุ์ ระหว่างตั้งท้อง และหลังคลอดลูก
- สุนัขโตควรถ่ายพยาธิ ทุกๆ 3 เดือน
2. พยาธิปากขอ Ancylostomiasis
เป็นพยาธิที่มีลักษณะพิเศษ คือ จะมีฟันแหลมคมคล้ายตะขอฝังลงในผนังเยื่อบุลำไส้ ดูดเลือดสุนัขจะทำให้สุนัขโลหิตจางอย่างรุนแรงจนตายได้
การติดต่อถึงคน
- ไข่ของพยาธิปากขอจะปนมากับอุจาระของสุนัขที่เป็นโรค ฟักออกเป็นตัวอ่อนในพื้นที่และในดิน ตัวอ่อนของพยาธิจะชอนไชผ่านผิวหนังของคนเข้ามาในร่างกายโดยเฉพาะผู้ที่ไม่ชอบใส่รองเท้าเดิน บริเวณสนาม หรือ พื้นที่มีมูลสุนัขอยู่ มีรายงานในเด็กที่มีอาการคันเท้า เนื่องจากกรเคลื่อนที่ของตัวอ่อนพยาธิปากขอ
- ในสัตว์ก็เช่นเดียวกัน พยาธิจะชอนไชตามบริเวณซอกนิ้ว โดยเฉพาะบริเวณที่มีความชื้นสูงและอากาสอบอุ่น เหมาะที่จะทำให้ไข่พยาธิฟักตัวเป็นตัวอ่อน และไชเข้าสู่ร่างกายของสัตว์
การจัดการพยาธิปากขอ
- นำลูกสุนัขไปพบสัตวแพทย์ เพื่อตรวจไข่พยาธิปากขอและขอคำแนะนำการถ่ายพยาธิ
- ควรฝึกให้เด็กใส่รองเท้าทุกครั้ง ที่วิ่งเล่นบริเวณสนามหรือตามพื้นที่เลี้ยงสัตว์ ไม่ควรเดินเท้าเปล่า
3. พยาธิตืดเม็ดแตงกวา Dipylidiasis
พยาธิตืดเม็ดแตงกวาในสุนัขและแมว ติดต่อโดยสุนัขและแมว จะกินหมัด ซึ่งเป็นตัวนำพยาธิ พยาธิมีลักษณะเป็นปล้องๆต่อกันยาว ปล้องที่แก่จะหลุดออกมาเป็นสีขาวคล้ายเม็ดแตงกวา ถ้ามีพยาธิจำนวนมากปล้องพยาธิจะปนออกมากับอุจจาระของสุนัข
การติดต่อถึงคน
- โดยเฉพาะกับเด็กที่ชอบจับหมัดมาบี้ให้แตก ตัวอ่อนของพยาธิอาจติดมือเด็ก เมื่อเด็กหยิบอาหารรับประทานโดยไม่ได้ล้างมือก่อน จะทำให้เด็กติดพยาธิได้
อาการในคนที่ติดพยาธิ
- ผอม สุขภาพทรุดโทรมทั้งๆ ที่ยังรับประทานอาหารได้ดีถ้ามีพยาธิจำนวนมากจะมีอาการโลหิตจางร่วมด้วย
เด็กๆเสี่ยงต่อการติดพยาธิจากสัตว์เลี้ยง
- การสำรวจพบว่า37% ของกุมารแพทย์ในสหรัฐอเมริกาพบว่า ทุกๆปี จะพบเด็กอย่างน้อย1คนที่ติดพยาธิโดยมีพาหนะจากสัตว์เลี้ยง
การจัดการพยาธิตืดเม็ดแตงกวา
- ควรถ่ายพยาธิโดยใช้ยาที่มีประสิทธิภาพ ทุกๆ3เดือน
- ควรทำความสะอาดบริเวณบ้าน ที่รองนอนของสัตว์เลี้ยงโดยตากแดดอย่างสม่ำเสมอ
- ควรใช้ยาควบคุมและกำจัด หมัดในสัตว์เลี้ยงตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
ถ่ายพยาธิทุกๆสามเดือนปกป้องสัตว์เลี้ยงที่คุณรัก
ทราบหรือไม่ การถ่ายพยาธิเพียงปีละครั้ง ไม่เพียงพอต่อการตัดวงจรชีวิตของพยาธิ
- สุนัขที่ติดพยาธิ อาจไม่แสดงอาการป่วยใดๆ และอาจเป็นพาหนะที่นำพยาธิมาสู่คนได้
- สุนัขที่เป็นพยาธิ มักมีพยาธิมากกว่า1ชนิด
- พยาธิไส้เดือนวางไข่มากถึงวันละ100,000 ฟองและไข่พยาธิสามารถมีชีวิตอยู่ได้หลายเดือน-ปี
อันตรายจากพยาธิ สามารถทำให้คนเสียชีวิตได้
ปกป้องสัตว์เลี้ยงที่คุณรักโดย…
-ถ่ายพยาธิ ทุกๆ 3 เดือน
-ใช้ยาถ่ายพยาธิที่ออกฤทธิ์ในการกำจัดพยาธิทุกระยะทั้งตัวอ่อน ตัวแก่ และไข่พยาธิ
พยาธิภายใน วายร้ายจากภายใน
รู้จักพยาธิในทางเดินอาหาร
พยาธิทางเดินอาหารนั้นมีหลายชนิด ได้แก่ พยาธิตัวกลม พยาธิแส้ม้า พยาธิปากขอ พยาธิตัวตืด
ในสุนัข
- เป็นปัญหาที่พบได้เป็นประจำ ทุกเพศทุกวัย โดยสุนัขเลี้ยงปล่อยและเลี้ยงอยู่นอกบ้านจะมีความเสี่ยงมากกว่าสุนัขเลี้ยงภายในบ้าน
- มักก่อปัญหาสุขภาพแก่ลูกสุนัข เนื่องจากภูมิคุมกันยังไม่ดี ทำให้เจริญเติบโตช้าหรือหยุดชะงัก ขนหยาบไม่เงางาม ผอม ขาดพลังงาน ไม่สดใสร่าเริง มีอาการท้องเสียร่วมด้วย หากเป็นอาการรุนแรงอาจเห็นว่าท้องวาง และทำให้เลือดจางได้
ในแมว
- หากไม่มีก่อปัญหาทางสุขภาพให้ชัดเจนจะสังเกตได้ยาก
- เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น หรือเจ้าปริสิตวายร้ายมีจำนวนมากขึ้น ก็จะสร้างปัญหายุ่งเหยิงกับเจ้าเหมียว ไม่เพียงแต่ก่อความรำคาญยังส่งผลกับสุขภาพผิวหนังและร่างกายโดยตรง รวมทั้งอาจเป็นพาหนะนำโรคร้ายมาสู่เจ้าเหมียวแสนรักของเรา ซึ่งบางชนิดก็อาจจะติดติ่มาสู่คนเราได้อีกด้วย เช่น พยาธิปากขอ เป็นต้น